strona SOSW w Bytowie

Ideą działania naszej placówki jest tworzenie takich warunków, które rozwijałyby aktywność własną dzieci, pozwalały na ujawnienie tkwiących w każdym z nich potencjalnych zdolności. W Ośrodku stworzyliśmy maksymalne warunki rozwoju poprzez zastosowanie  nowatorskich metod pracy z dziećmi, do których należą m.in.:

• stymulacja polisensoryczna,
  

• "Poranny Krąg" ,
  

• programy aktywności Knillów,
  

• Metoda Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne,
  

• muzykoterapia,
  

• pedagogika zabawy,
  

• Metoda Dobrego Startu,
  

• alternatywne metody komunikowania się,
  

• metoda czytania całościowego Domana,
  

• kinezjologia edukacyjnja Paula Dennisona,
  

• autorskie programy edukacyjne.
  

Stymulacja polisensoryczna

Zaburzenia w funkcjonowaniu analizatorów zakłócają, a często uniemożliwiają dzieciom nabywanie nowych doświadczeń i umiejętności. Rolą metody stymulacji polisensorycznej jest usprawnianie wszystkich zmysłów: czucia proprioceptywnego, dotyku, węchu, smaku, wzroku, słuchu, tak by umożliwić dzieciom zintegrowane, wielozmysłowe poznawanie świata. Ćwiczenia stymulacyjne są proste, nawiązują do wczesnych dziecięcych czynności i doświadczeń poznawczych, zaś materiały stosowane podczas zajęć są łatwo dostępne. Przykładowe ćwiczenia służące stymulacji:

• czucia proprioceptywnego (głębokiego): stanie na równoważni, huśtanie w kocu, podskoki na materacu, trampolinie, bujanie w toczku rehabilitacyjnym,
  

• zmysłu dotyku: masowanie całego ciała dłońmi terapeuty, pocieranie dłoni (innych części ciała) przedmiotami o różnorodnej fakturze, wielkości, twardości i kształcie, przesypywanie materiałów sypkich (np. piasku, ziaren zbóż), zabawy w wodzie, manipulowanie tworzywami przekształcalnymi: ziemią, masą solną, plasteliną, ciastoliną, gliną, itp.
  

• zmysłu węchu: wąchanie artykułów spożywczych, kosmetyków i innych substancji wydzielających woń,
  

• zmysłu smaku: smakowanie potraw, rozpoznawanie pokarmów na podstawie smaku, różnicowanie smaku słodkiego, kwaśnego, słonego, gorzkiego,
  

• zmysłu wzroku: dostarczanie bodźców wielobarwnych (wystrój sali, środki dydaktyczne), wyodrębnianie figury z tła, rozpoznawanie osób, zwierząt i przedmiotów na obrazkach, rozpoznawanie kolorów,
  

• zmysłu słuchu: słuchanie szelestów, szumów, dźwięków wydawanych przez ludzi, zwierzęta, przedmioty, rozróżnianie ich, lokalizowanie źródła dźwięku.
  

"Poranny Krąg"

"Poranny Krąg" odwołuje się do metod stymulacji polisensorycznej. Celem zajęć jest dostarczanie dzieciom określonej ilości i jakości bodźców sensorycznych, pobudzających zmysły do działania. Spotkanie w kręgu przynosi dziecku poczucie bezpieczeństwa, przyjemność i zadowolenie, stanowi okazję do spotkania terapeuty i  dziecka jako równych sobie partnerów, sprzyja rozwojowi  komunikacji oraz budowaniu relacji między osobami. Wszystkie etapy zajęć wykonywane są w stałej, zawsze takiej samej kolejności, dzięki czemu uczestnicy uczą się identyfikować działania i przewidywać zdarzenia. Komunikowanie się z dzieckiem wykracza poza sferę werbalną, obejmuje całą osobę ze wszystkimi jej możliwościami percepcyjnymi - pobudza do działania umysł oraz emocje i uczucia. Podstawą tworzenia programu Porannego Kręgu jest świat przyrody - żywiołów, barw, zapachów, smaków, wrażeń dotykowych i termicznych. Każdej porze roku przyporządkowane są właściwe jej atrybuty:

• kolor (żółty, biały, niebieski,  zielony, czerwony),
  

• zapach (lawendowy, miętowy, cytrynowy, różany),
  

• smak (krem orzechowy, miętowe talarki lub herbata, cytryna, wiśniowa konfitura),
  

• instrument (dzwony rurowe, dzwonki, trójkąt, bębenek, grzechotka z piaskiem),
  

• głoska ("e", "a", "o", "i"),
  

• żywioł (powietrze, lód, ziemia, ogień).
  

Na przykład w jesiennym Porannym Kręgu stosuje się: kolor żółty, zapach lawendowy, krem orzechowy, dzwony rurowe, wokalizuje się głoskę "e" i rozwiewa strumieniem powietrza z wentylatora kolorowe liście.

Programy aktywności Knillów

Podstawowym celem tej metody jest rozbudowanie aktywności dziecka niepełnosprawnego, zachęcanie go do działania, przejawiania własnej inicjatywy. Działania terapeutyczne oparte są na tworzeniu okazji do doświadczania i nabywania podstawowych informacji o sobie, co następuje w toku wykonywania sekwencji ćwiczeń ruchowych. Specjalnie opracowanym ćwiczeniom towarzyszy muzyka. Stanowi ona istotny element wszystkich programów, bowiem każde działanie zaczynają i kończą określone dźwięki. Ćwiczenia składające się na dany program aktywności następują po sobie według stałego schematu, co czyni zajęcia przewidywalnymi  i bezpiecznymi. Aktywność ruchowa sprzyja kształtowaniu świadomości swojego ciała, pozwala również nawiązywać bliski kontakt emocjonalny z innymi osobami. Ćwiczenia z zastosowaniem programów Knillów są lubianą przez dzieci formą ekspresji.

Metoda Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne

"Każdy może odnieść sukces" - to dewiza twórczyni metody Ruchu Rozwijającego. Zajęcia prowadzone tą metodą polegają na uczestnictwie w sesjach doświadczeń ruchowych nawiązujących do spontanicznych zabaw podejmowanych często przez małe dzieci: turlanie się, baraszkowanie, ślizganie się po podłodze. Zajęcia mogą przybierać formę indywidualnych spotkań terapeuty z dzieckiem bądź zespołowych działań w grupie. Podstawowym środkiem terapii jest ruch. Może on pomagać dziecku w poznawaniu własnego ciała, rozwijaniu orientacji w przestrzeni, prowadzić do wytworzenia się bliskich związków z innymi osobami, kształtowaniu umiejętności współdziałania w grupie. Ruchu, ciała i przestrzeni doświadcza się w relacjach międzyosobowych:  "z", "razem", "przeciwko". Poprzez zastosowanie odpowiednich zestawów doświadczeń ruchowych tworzy się możliwość realizowania potrzeb psychicznych, a tym samym ujawnienia się własnej aktywności dziecka.

Muzykoterapia

Muzykoterapia polega na wykorzystywaniu wpływu muzyki na psychofizyczny rozwój dziecka oraz łączeniu dobieranych bodźców dźwiękowych z aktywnością ruchową. Uwrażliwia na odbiór bodźców z otoczenia, wpływa na rozwój świadomości własnego ciała, koncentrację uwagi, pamięć, wyobraźnię. W trakcie zajęć muzykoterapeutycznych dzieci mają możliwość przeżycia i doświadczania czterech podstawowych sytuacji terapeutycznych:

• odreagowania (uwalnianie napięć, emocji),
  

• rytmizacji (uważne słuchanie, wyrabianie poczucia rytmu),
  

• relaksacji (odprężenie, wyciszenie, ukojenie),
  

• aktywizacji (poczucie sprawstwa, "działam, jestem twórcą", ożywienie).                                                                                             
  

W celu wspomagania rozwoju emocjonalnego i społecznego dziecka, wzbogacania doświadczeń, rozwijania nowych umiejętności stosuje się metody pedagogiki zabawy w formie:

• zabaw stymulacyjnych z użyciem płachty animacyjnej,
  

• pląsów, korowodów, tańców integrujących grupę,
  

• zabaw ruchowych,
  

• zajęć ze słowem i piosenką.
  

Metoda Dobrego Startu

Metodę tę wykorzystuje się głównie w celu przygotowania dzieci do nauki pisania i czytania. Zajęcia składają się z kilku etapów:
1.   zajęcia wprowadzające (ćwiczenia koncentracji uwagi i orientacji w schemacie ciała, uczenie się piosenki),
2.   zajęcia właściwe:

• ćwiczenia ruchowe (zabawy ruchowe nawiązujące do treści piosenki),
  

• ćwiczenia ruchowo - słuchowe (wystukiwanie rytmu do śpiewanej piosenki na bębenku, woreczkach z grochem, itp.)
  

• ćwiczenia ruchowo - słuchowo - wzrokowe (wykonywanie wzorów literopodobnych, liter w rytm śpiewanej piosenki, rysowanie w powietrzu, na stole, na tackach z kaszą, tabliczkach, papierze),
  

3.   zajęcia końcowe (ćwiczenia relaksacyjne, oddechowe, wyciszające).
Zajęcia mogą być prowadzone z grupą dzieci lub w formie zajęć indywidualnych. Założeniem Metody Dobrego Startu jest jednoczesne rozwijanie mowy, funkcji wzrokowych, słuchowych, dotykowych, motorycznych oraz współdziałanie między tymi funkcjami (tzw. integracja percepcyjno- motoryczna).

Alternatywne metody komunikowania się

Posługiwanie się mową werbalną nie jest dostępne dla wszystkich naszych wychowanków. By pomóc dzieciom komunikować się, rozumieć kierowane do nich polecenia, zaś przede wszystkim nauczyć je nadawania komunikatów będących wyrazem potrzeb, przeżyć i emocji, wykorzystujemy metody komunikacji alternatywnej: język gestów naturalnych oraz piktogramy.

• Język gestów naturalnych
  

Proste gesty stosowane często przez ludzi, spontanicznie towarzyszące mowie werbalnej, mogą być zastosowane jako podstawowa metoda komunikowania się.
Wówczas bazą dla porozumiewania się jest nadanie spontanicznym dotychczas gestom funkcji symbolicznej. Gesty mają symbolizować przedmioty i zdarzenia oraz proste cechy przedmiotów, np. wysokie wspięcie na palcach - "coś jest duże", imitowanie picia gestem -"chce mi się pić", pogrożenie palcem - "nie wolno". Gestykulację stosuje się podczas wspólnego działania, w zabawie, w próbach intencjonalnego porozumiewania się.

• Piktogramy
  

Piktogramy to metoda polegająca na posługiwaniu się obrazkami w celach komunikacyjnych. Zestaw 600 obrazków o wymiarach 10x10 cm podzielony jest na kilkanaście kategorii, m.in. osoby, ubranie, jedzenie. Poszczególne pojęcia przedstawione są w formie uproszczonych rysunków. Piktogramy są wyraziste, nie posiadają zbyt wielu szczegółów. Obrazek podstawowy na piktogramie jest biały, jego tło czarne - uzyskany w ten sposób kontrast eksponuje treść znaku. Każdy obrazek ma podpis informujący o znaczeniu danego znaku. Z piktogramów tworzyć można plan dnia dziecka, odpowiadający kolejno wykonywanym przez nie czynnościom lub indywidualne książki komunikacyjne, dostosowane do potrzeb i możliwości każdego wychowanka.

Metoda czytania całościowego Domana

W metodzie tej wykorzystuje się etykiety z napisanymi na nich drukiem wyrazami. Kilkakrotnie w ciągu dnia następuje kilkusekundowa ekspozycja każdej z etykiet z towarzyszącym jej głośnym odczytaniem treści napisanego wyrazu. Po jakimś czasie dzieci spostrzeżeniowo odpoznają etykiety - potrafią przyporządkować obrazom graficznym wyrazów ich warstwę znaczeniową.  Czytanie całościowe wyrazów można wykorzystywać w procesie komunikowania, wówczas dziecko, chcąc wyrazić swą potrzebę lub prowadząc dialog komunikacyjny, wskazuje etykietę o określonej treści.

Metoda kinezjologii edukacyjnej Paula Dennisona

Ćwiczenia kinezjologii edukacyjnej  służą kształtowaniu gotowości dziecka do uczenia się. Według twórcy metody "Ruch jest drzwiami do uczenia się", dlatego stosowanie odpowiednich ćwiczeń ruchowych ma integrować funkcje mózgu i ułatwiać proces nabywania nowych umiejętności, tworzenia pojęć, rozwijać myślenie. Typowymi dla metody są m.in.: kilkakrotne w ciągu dnia picie wody mineralnej niegazowanej, wykonywanie ruchów naprzemiennych (z przekroczeniem linii środkowej ciała, np. dotykanie prawym łokciem lewego kolana i następnie lewym łokciem prawego kolana), kreślenie tzw. "leniwych ósemek". Ćwiczenia Dennisona  rozwijają koncentrację uwagi, wyciszają, stosować je można również jako etap przygotowawczy do zajęć właściwych.

Terapia motoryki ręki

Terapia motoryki ręki polega na ćwiczeniach manipulacji ręką w czasie zabaw paluszkowych, układania, budowania z klocków, lepienia w plastelinie oraz innych czynności wymagających wykonywania ruchów precyzyjnych. Bez sprawnych rąk trudno jest dziecku osiągnąć odpowiedni poziom samodzielności w podstawowych czynnościach życia codziennego. Głównymi założeniami ćwiczeń są:

• usprawnianie koordynacji wzrokowo - ruchowej,
  

• kształtowanie prawidłowego ułożenia głowy, obręczy barkowej i bliższych odcinków kończyny górnej, które konieczne są do prawidłowego rozwoju funkcji chwytno - manipulacyjnych,
  

• podniesienie jakości chwytu,
  

• usprawnianie czynności samoobsługowych,
  

• podniesienie jakości funkcji manipulacyjnych,
  

• wyrównanie zaburzeń czucia powierzchownego i głębokiego,
  

• kształtowanie umiejętności rotacji zewnętrznej w stawie barkowym,
  

• poprawa ruchomości w obrębie nadgarstka,
  

• kształtowanie umiejętności chwytu precyzyjnego,
  

• prowadzenie do poprawnego odwzorowania poprzez ćwiczenia,
  

• rozwijanie koncentracji uwagi i obserwacji,
  

• transponowanie poprzez analizę i syntezę wzrokową obrazu optycznego,
  

• doskonalenie orientacji w przestrzeni,
  

• podnoszenie umiejętności graficznych.
  

Terapia motoryki ręki odbywa się podczas zajęć indywidualnie lub w grupach dwuosobowych. Wyposażenie pracowni pozwala na przeprowadzenie wszechstronnych ćwiczeń kształtujących prawidłowe nawyki piśmienne, uczenie czynności dnia codziennego (np. zapinanie guzików, wiązanie sznurowadeł) oraz innych funkcji warunkujących prawidłowe odwzorowywanie kształtów liter i figur. Cele szczegółowe i sposób ich realizacji ustalane są na podstawie badań przeprowadzanych na początku roku szkolnego oraz uzależnione od indywidualnych potrzeb każdego dziecka.